Ticaret Unvanının Terkini Davası

Yargılamalarda Ticaret Hukukumuzun haksız rekabeti ilgilendiren kısmında yer alan ticaret unvanının terkini davası tacirler arası davalardan biridir.

Türk Ticaret Kanunu (TTK) 55. madde kapsamında haksız rekabet teşkil etmekte olan dürüstlük kuralına aykırı davranışları sebebiyle hukuka aykırı olarak davalı şirket tarafından ticaret siciline tescil edilmiş olan ticaret unvanındaki belli ibarelerin ticaret sicilinden terkini talepli bir davadır.

Ticaret Unvanının Terkini Davası Şartları

Ticaret unvanının terkini davasının gündeme gelmesi için davacı tarafın davalıya ait ticaret unvanı üzerinde üstün ve öncelikli bir hakkının olması gerekmektedir. Bu durum marka tescilinden veya önceki tarihli ticaret unvanından kaynaklı olabilir. Ticaret sicil yönetmeliğine göre şirket kuruluş başvuruları şeklen incelense de benzer tescillere izin verilebilmekte ve bu yüzden ticaret unvan benzerliğinden kaynaklı davalar gündeme gelmektedir.

Haksız rekabet teşkil eden bu davranıştan dolayı ticaret unvanının terkini davası öncesinde hızlı aksiyon ve sonuç adına Noterlikten ihtarname gönderilmesi tavsiye edilir. Bu ihtarnamede; şirket unvanlarının TTK’ya göre dürüstlük kuralına aykırı olarak haksız rekabet teşkil etmekte olduğunu, ayrıca Sınai Mülkiyet Kanunu Madde 29 vd. Maddeleri uyarınca marka hakkına tecavüz sayılmakta olduğunu, unvanlarında değişiklik yapmamaları ve şirketin haklarına ilişkin ihlallerin devam etmesi halinde tüm haklar saklı kalmak kaydıyla, müvekkil şirketin zararlarının karşılanması adına şikâyet ve dava haklarının kullanılacağı ihtar edilebilir.

Ticari unvan benzerliği yapan firmanın sanki ticari unvan sahibiyle iş ilişkisi devam ediyormuş yönünde bir kanaat oluşturularak şirketin ticari hayattaki tanınırlığından ve müşteri portföyünden haksız olarak faydalanmak istemesi söz konusu olabilir. Bu durum ticari etik ve ahlaka sığmamakta olup ayrıca hukuk düzenine de aykırıdır ve makalemiz konusu olan ticaret unvanının terkini davası gündeme gelir.

Davacı şirketin ticaret unvanının çekirdek kısmını ve ana belirleyici kısmını oluşturan ticaret unvanının çekirdek kısmını ve belirleyici kısmını oluşturan davalı ibareleri ayırt edilemeyecek derecede benzerlik taşımakta olduğunda ticaret unvanının terkini davası açılabilir. Şöyle ki; söz konusu ticaret unvanlarının her ikisinde de vurucu yani ayırt edici unsur olarak aynı ibare olmalıdır. Davalı şirket tarafından ticaret unvanına başkaca yardımcı sözcüklerin eklenmiş olması söz konusu unvanın, ihlal iddia eden şirketin ticaret unvanından ayırt edilebilir olmasını sağlamamakta ve tüketiciler tarafından diğer şirketin, hak sahibi müvekkil şirketin devamıymış şeklinde bir kanaate ulaşılmasına yol açmaktadır.

Ticaret Unvanının Terkini Davasının Kanuni Gerekçesi

Mevzuatımızda TTK da düzenlenen haksız rekabete ilişkin hükümleri gereğince ticaret unvanının terkini davası gündeme gelmektedir.

TTK MADDE 54-

(1) Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır.

(2) Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.

TTK’da haksız rekabete ilişkin olarak dürüstlük kuralına aykırı olan hükümler ve ticari uygulamalar   55. maddede belirtilmiştir. TTK 55. maddeye göre;

TTK MADDE 55-

(1) Aşağıda sayılan hâller haksız rekabet hâllerinin başlıcalarıdır:…

4. Başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak,
5. Kendisini, mallarını, iş ürünlerini, faaliyetlerini, fiyatlarını, gerçeğe aykırı, yanıltıcı, rakibini gereksiz yere kötüleyici veya gereksiz yere onun tanınmışlığından yararlanacak şekilde; başkaları, malları, iş ürünleri veya fiyatlarıyla karşılaştırmak ya da üçüncü kişiyi benzer yollardan öne geçirmek…

Yukarıda belirtmiş olduğumuz kanuni mevzuat gereğince bu konuda ihlal yapan şirketin haksız eylemlerinin kanun hükümlerine açık bir şekilde aykırılık teşkil ettiği Mahkemece takdir edilecektir. Bu kapsamda yapılacak inceleme bilirkişi raporu tanzim edilmesiyle yapılacaktır.

Ticaret Unvanının Terkini Davası Emsal Yargıtay Kararı

Ticaret unvanının terkini davasına dair emsal nitelikte bir kararı aşağıda paylaşıyoruz.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2019/1617 E., 2019/8218 K.

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesince bozmaya uyularak verilen 18/12/2018 tarih ve 2018/277-2018/1221 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davalı vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin şirket yetkilileri olan …ile…tarafından 21/07/2009 tarihinde kurulduğunu, şirketin kuruluşu ile “AKIL İŞLERİ” ibaresinin de 27/07/2009 tarihinde müvekkili şirket adına tescil edildiğini, gerek müvekkili şirketin ticaret ünvanın ana belirleyici ifadesi olan, gerekse de markası olan “Akıl İşleri” ibaresini tanıtan, ülke çapında, hatta yurt dışında tanınmış bir isim ve marka haline getirenin de müvekkili şirket olduğunu, davalının ise ticaret odasına kayıt tarihi müvekkili şirketten sonra 29/12/2010 tarihinde olduğunu, davalı şirketin kuruluş tarihinin müvekkili şirketin kuruluş tarihinden ve markasından sonraki bir tarihte olduğunu,

Davalı şirketin buna rağmen müvekkili şirketin ticaret unvanı ve tescilli markası ile hemen hemen aynı sözcükleri ticaret unvanı olarak tescil ettirdiğini bu durumun müvekkili şirket aleyhine haksız rekabet yarattığını, açıklanan nedenlerle davanın kabulü ile davalının ticaret unvanındaki “Akıl Fikir İşleri” sözcüklerinin ticaret sicilinden terkini ve davalının müvekkili şirketin ticaret unvanına tecavüzünün önlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin 29/12/2010 tarihinde ticaret unvanını hukuka uygun şekilde tescil ettirdiğini, AFİ logolu “AFİ AKIL FİKİR İŞLERİ” ibareli markayı da koruma süresi 08.11.2013 tarihinden başlamak üzere Türk Patent Enstitüsü nezdinde marka siciline tescil ettirdiğini, müvekkili şirketin ticaret sicilinde tescillenmiş olduğu nace kodu ile davacının ticaret sicilinde tescillenmiş olduğu nace kodunun farklı olduğunu,

Müvekkili şirketin ticaret unvanının davacı yanın ticaret unvanı ile iltibas yaratmadığını, davacının dava açılmadan önce uzun süre sessiz kalmasının dürüstlük kuralına aykırı olduğunu açıklanan nedenlerle haksız rekabet şartlarının oluşmadığına, müvekkili şirketin kullandığı ticari unvanının hukuka uygun olarak kullanıldığı ve karıştırılma ihtimali doğmadığından ticaret unvanında yer alan “Akıl Fikir İşleri” ibaresinin ticaret sicilinden terkin edilmesine yer olmadığına, ticaret unvanına tecavüzün olmadığına ve haksız açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.

Mahkemece, Dairemiz bozma ilamı doğrultusunda, davacının “Akıl İşleri Tasarım Reklamcılık Proje Uygulama San. ve Tic. Ltd. Şti.” davalının “Akıl Fikir İşleri Ajans Ltd. Şti.” şeklindeki ticaret unvanlarının kök kısımlarında yer alan “Akıl İşleri” ve “Akıl Fikir İşleri” ibareleri benzer olduğu gibi, iki şirketin faaliyet alanlarının da benzer olduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile, davalı şirketin unvanındaki “AKIL FİKİR İŞLERİ” sözcüklerinin ticaret sicilinden terkinine ve bu şekilde davalı yanın davacının ticari unvanına olan tecavüzün önlenmesine, kararın bir özetinin masrafı davalı yandan karşılanarak ulusal çapta yayın yapan gazetelerden birinde ilanına karar verilmiştir.

Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.

Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre, davalı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalı vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, temyiz harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 16/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Yukarıda belirtilen Yargıtay kararında da görüleceği üzere, ticaret unvanının terkini davasında davalı şirketin ticaret unvanında yer alan ve davacı şirketin ticaret unvanı ile ayırt edilemeyecek derecede benzerlik teşkil eden ibarelerin davalı şirket ticaret unvanından terkin edilmesine karar verilmesi gerekmektedir.

Bu davalarda davalı şirketin haksız ve hukuka aykırı eylemleriyle elde etmiş olduğu kazançlara karşı, maddi ve manevi her türlü dava hakları da dava sonrasında talep edilebilir. Ancak belirtmek gerekir ki hukukumuzda ne yazık ki yüksek ve hakkaniyetli manevi tazminat kararları verilmemektedir.

Ticaret Unvanının Terkini Davasında İncelenecek Deliller ve Talepler

• Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtları,
• Taraflara ait ticari defterler,
• Türk Patent ve Marka Kurumu marka sicil kayıtları,
• yemin, tanık, bilirkişi keşif ve her türlü yasal deliller incelenecektir.

Ayrıca ticaret unvanının terkini davasında netice ve talepler aşağıdaki şekilde olabilecektir.

• Öncelikle dava süresince davalının haksız unvan kullanımının tedbiren durdurulmasını,
• TTK uyarınca haksız rekabet teşkil etmekte olan davalı şirketin ticaret unvanının ticaret sicilinden terkini ile benzer unvana dair ibarelerin kaldırılmasına,
• Davacı şirketin ticaret unvanına yönelik olan tecavüzün önlenmesine ve davalı şirketin her türlü tanıtım ve ilanlarının kaldırılmasına,
• Haksız rekabet teşkil etmekte olan davalı şirket unvanının her türlü tabela, afiş ve benzeri yerlerden kaldırılarak imha edilmesi talep edilebilir.

Şirketler arasında olan ticaret unvanının terkini davasında ve başkaca ticari davalarda alanında uzman avukatlardan hizmet almanızı tavsiye ederiz. MG Hukuk şirket avukatı olarak ticari unvan terkini davalarında müvekkillerini temsil etmektedir.

Saygılarımızla,
Kadıköy Avukat Mete GENÇER

NOT:
Bu internet sitesindeki her türlü bilgi İstanbul Barosuna kayıtlı MG Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.