Vasi Tayini

Vasi tayini ve vesayet hükümleri bireyin kendi kendine bakma ve kararlarını alma kapasitesini kaybettiği durumlarda devreye giren bir hukuki düzenlemedir.

Kadıköy avukatı MG Hukuk Bürosu olarak miras hukukumuzda düzenlenen ve vasi tayini ile alakalı dosyalarda hizmet vermekteyiz. Bu makalemizde vesayet nedir, vasi tayini hangi hallerde gerekir, vasi tayini zorunlu mudur, vasi seçimine itiraz konusundan ve dava süreci nasıl ilerler, mevzuatta bu işlem nasıl düzenlenmiştir, vasi tayini davası ve bu konuda verilen yargı kararlarından bahsedeceğiz.

Vesayet Nedir?

Vesayet, bir kişinin ya da kurumun başka bir kişinin kişisel ve mali işlerini yönetme yetkisi ve sorumluluğunu üstlendiği bir hukuki kavramdır. Bu durum, genellikle bireyin kendi kendine bakma, kararlarını alma veya mali işlerini yürütme konularında kısıtlamalara sahip olduğu durumlarda ortaya çıkar. Vesayet, bu tür durumlarda bireyin haklarını korumak, güvenliğini sağlamak ve yaşam kalitesini en üst düzeye çıkarmak amacıyla uygulanan bir hukuki önlemdir. Vasiyetname ile karıştırılmakta ise de farklı konulardır.

Vesayet, bir mahkeme kararıyla yürürlüğe konan bir düzenlemedir. Bu karar genellikle bireyin akıl sağlığı, yaşlılık, engellilik veya benzeri durumlarla ilgili olarak, kendi işlerini yönetmekte yetersiz olduğu durumlarda verilir. Vesayet, genellikle bir vasi atayarak gerçekleşir. Vasi, vesayet altındaki kişinin yasal temsilcisidir ve bu kişinin kişisel ve mali işlerini yönetme yetkisine sahiptir. Vasi, mahkeme tarafından atanabilir ve genellikle bir aile üyesi, yakın arkadaş veya yetkili bir kuruluş olabilir. Vasi, atanmış olduğu kişinin en iyi çıkarlarını gözetmekle yükümlüdür ve bu çerçevede kararlar alır. Vesayet durumu genellikle geçici veya sürekli olabilir. Geçici vesayet durumlarında, belirli bir süre için vesayet uygulanabilirken, sürekli vesayet durumlarında ise mahkeme tarafından belirlenen koşullar gerçekleşene kadar vesayet devam eder.

Vesayet altındaki kişi, vesayetin kapsamına ve koşullarına bağlı olarak belirli haklarından feragat etmiş olabilir, ancak bu haklar mümkünse korunmaya çalışılır. Vesayet sistemi, bireyin kendi kendine bakma ve kararlarını alma kapasitesini kaybettiği durumlarda, güvenlik ve yaşam kalitesini koruma amacıyla devreye giren bir hukuki düzenlemedir.

Vasi, vesayet altındaki bir kişinin mülkiyeti, sağlığı ve diğer hukuki işlemleri üzerinde sorumluluk sahibi olan yetkili kişidir.

Vasilik ve Vesayetle İlgili Kanun Maddeleri

Mevzuatımızda vasi tayinine dair Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 369-431. maddeleri vesayet konularını düzenlemiştir. Yine Türk Medeni Kanunu 432-474. maddeleri vasilik konularını içerir.

Vesayeti gerektiren hâller başlıklı maddeler aşağıdaki gibidir.

Küçüklük

Madde 404- Velâyet altında bulunmayan her küçük vesayet altına alınır.Görevlerini  yaparlarken  vesayeti  gerektiren  böyle  bir  hâlin  varlığını  öğrenen  nüfus memurları, idarî makamlar, noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar.

Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı

Madde 405- Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan her ergin kısıtlanır. Görevlerini yaparlarken vesayet altına alınmayı gerekli kılan bir durumun varlığını öğrenen idarî makamlar, noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar.

Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim

Madde 406- Savurganlığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetmesi sebebiyle kendisini veya ailesini darlık  veya  yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan ve bu yüzden devamlı korunmaya ve bakıma muhtaç olan ya da başkalarının güvenliğini tehdit eden her ergin kısıtlanır.

Özgürlüğü bağlayıcı ceza

Madde 407- Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan her ergin kısıtlanır. Cezayı yerine getirmekle görevli  makam,  böyle  bir  hükümlünün  cezasını  çekmeye başladığını, kendisine vasi atanmak üzere hemen yetkili vesayet makamına bildirmekle yükümlüdür.

İstek üzerine

Madde 408- Yaşlılığı, engelliliği, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat eden her ergin kısıtlanmasını isteyebilir.

Vesayet makamı, vesayet altındaki kişinin durumunu değerlendiren ve vasi atama yetkisine sahip olan mahkemeyi ifade eder.

Denetim makamı, vasi tarafından yerine getirilen görevleri ve vesayet altındaki kişinin durumunu izleyen bir kurumdur.

Hangi Durumlarda Vasi Tayini Yapılır?

• Küçüklük nedeniyle
• Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle
• Savurganlık sebebiyle
• Kötü yaşama tarzı sebebiyle
• Kötü yönetim sebebiyle
• Alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı sebebiyle
• Özgürlüğü bağlayıcı ceza nedeniyle
• İstek üzerine

Vasi Tayini Nasıl Yapılır? Vasi tayini, mahkemeye başvurarak ve gerekli belgelerle birlikte talepte bulunularak gerçekleştirilir.

Vasinin Görevleri ve Yetki Sınırları: Vasinin görevleri, vesayet altındaki kişinin mülkiyetini yönetmek, sağlık ve eğitim kararları almak ve hukuki işlemleri gerçekleştirmektir.

Vesayet Davası Nedir? Vesayet davası, bir kişinin vesayet altına alınması veya vesayetin sona ermesi için mahkemeye başvurulan bir hukuki süreçtir.

Vasi Değişikliği Yapılabilir Mi? Evet, vasi değişikliği, mahkeme tarafından uygun görüldüğü durumlarda yapılabilir.

Vasilik Nasıl Sona Erer? Vasilik, mahkeme kararıyla sona erer ve vesayet altındaki kişi, yeniden kendi işlerini yönetme yeteneğine sahip olduğunda sona erer.

Vasi Tayininde Yetkili ve Görevli Mahkeme Vasi tayini için yetkili mahkeme, vesayet altındaki kişinin ikamet ettiği yerdeki asliye hukuk mahkemesidir.

Vasi Tayini Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler Vasi tayini sırasında, adil ve hakça bir süreç izlenmeli, vesayet altındaki kişinin çıkarları gözetilmeli ve yasal prosedürlere uyulmalıdır.

Vasinin Görevleri ve Yetki Sınırları

Vasi, vesayet altındaki kişinin mülkiyetini yönetme, sağlık ve eğitim kararları alma ve hukuki işlemleri gerçekleştirme gibi belirli görevlere sahiptir. Ancak, vasinin yetkileri belirli bir çerçevede sınırlıdır ve bu yetkiler mahkeme kararıyla belirlenir. Vasinin görev ve yetki sınırları, vesayet altındaki kişinin durumuna ve mahkeme kararına bağlı olarak değişebilir. Vasi tayini sonrası atanacak vasinin görevi vekillik görevi gibi ağır bir sorumluluk ve ciddi emek isteyen bir iştir.

Vesayet Davası Nedir?

Vesayet davası, bir kişinin vesayet altına alınması veya vesayetin sona ermesi için mahkemeye başvurulan bir hukuki süreçtir. Vesayet davası genellikle vesayet altındaki kişinin durumu, ihtiyaçları ve çevresel koşullar göz önüne alınarak başlatılır. Mahkeme, vesayetin uygunluğunu değerlendirir ve gerektiğinde vasi atanmasına karar verebilir.

Vasi Değişikliği Yapılabilir Mi?

Evet, vasi değişikliği yapılabilmektedir. Vesayet altındaki kişinin durumu değiştiğinde veya mevcut vasi görevini yerine getiremediğinde, mahkeme vasi değişikliğine karar verebilir. Vasi değişikliği talepleri, mahkemeye başvuru ve gerekli belgelerin sunulması ile gerçekleşir.

Vasilik Nasıl Sona Erer?

Vasilik, mahkeme kararıyla sona erer. Vesayet altındaki kişi, kendi işlerini yönetme kapasitesine sahip olduğunu kanıtladığında veya diğer belirli durumlar ortaya çıktığında mahkeme vasilik kararını kaldırabilir.

Vasi Tayininde Yetkili ve Görevli Mahkeme

Vasi tayini için yetkili mahkeme, vesayet altındaki kişinin ikamet ettiği yerdeki sulh hukuk mahkemesidir. Bu mahkeme, vesayet davalarını değerlendirir ve vasi atama yetkisine sahiptir.

Vasi Tayini Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Vasi tayini sürecinde dikkat edilmesi gereken önemli hususlar şunlardır:

• Mahkemeye doğru ve eksiksiz başvuru yapılmalıdır.
• Vesayet altındaki kişinin çıkarları gözetilmelidir.
• Yeterli delil ve belgeler mahkemeye sunulmalıdır.
• Adil bir süreç izlenmeli ve hukuki prosedürlere uyulmalıdır.

Yaşlılık Nedeniyle Vasi Tayini

Yaşlılık nedeniyle vasi tayini, bir kişinin yaşlılık durumu nedeniyle kendi işlerini yönetme yeteneğini kaybettiği durumlarda başvurulan bir hukuki süreçtir. Yaşlılık nedeniyle vesayet talep eden aileler ve çocuklar için bu durumun önemli hukuki sonuçları vardır. Türk hukuk sisteminde, bu süreç Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir. İşte yaşlılık nedeniyle vasi tayini ile ilgili hukuki detaylar ve yasal maddeler:

1. Vasi Tayini İçin Başvuru Süreci: Vesayet başvurusu genellikle mahkemeye yapılır. Başvuruda, vesayet altına alınacak kişinin sağlık durumu, yaşlılık nedeniyle yaşadığı güçlükler ve vesayetin gerekliliği gibi bilgiler yer alır.
2. Yasal Temsil İhtiyacı: Türk Medeni Kanunu’nun 429. maddesi, kişinin kendi işlerini yönetme yeteneğinin olmaması durumunda, haklarının ve menfaatlerinin korunması amacıyla vesayet atanabileceğini belirtir.
3. Hekim Raporu: Yaşlılık nedeniyle vasi tayini için genellikle bir hekim raporu gereklidir. Bu rapor, kişinin zihinsel veya fiziksel sağlık durumunu değerlendirir ve vesayetin gerekliliğini belirtir.
4. Yargılama ve Karar: Mahkeme, başvuruyu değerlendirir ve vesayetin uygun olup olmadığına karar verir. Mahkeme, vesayetin gerekli olduğuna karar verirse, uygun bir vasi atanır.
5. Vasi Tayini İçin Yetkili Mahkeme: Türk Medeni Kanunu’nun 431. maddesi, vasi tayini için yetkili mahkemenin vesayet altındaki kişinin yerleşim yerindeki asliye hukuk mahkemesi olduğunu belirtir.
6. Vasi Tayini Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler: Vasi tayini sonrasında, vasi atanmış kişi vesayet altındaki kişinin çıkarlarını gözetmelidir. Vasi, vesayet altındaki kişinin mal varlığını yönetmek, sağlık kararları almak ve hukuki işlemleri gerçekleştirmekle sorumludur.
7. Vasilik Sürecinin Sona Ermesi: Türk Medeni Kanunu’nun 444. maddesi, vasilik sürecinin sona ermesi durumlarını düzenler. Vasilik, mahkeme kararıyla, vesayet altındaki kişinin kendi işlerini yönetme yeteneğine kavuştuğu veya diğer belirli durumlar nedeniyle sona erer.

Vasi Tayini İçin Dilekçe Örneği

Dava dilekçesi, davanın en önemli belgesidir. Bu nedenle iyi bir şekilde hazırlanmalı, dava açma nedenleri, vakıalar, deliller sırayla ve açıkça bildirilmelidir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na uygun olmayan ve eksik delille dava dilekçesi hazırlanması halinde davacı geri dönülmez hak ya da hukuki kayba uğrayacaktır. Vasi tayini davasında beklenmedik sonuçlarla karşılaşılmaması adına mutlaka bir avukat tarafından hazırlanmalı, davaya hazırlık hukuki bilgi ve tecrübe sahibi bir avukat tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu konu miras hukukuyla bağlantılıdır. Aşağıdaki örnek dilekçe sadece fikir vermesi açısından paylaşılan bir taslaktır.

İSTANBUL SULH HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİNE

VASİ TAYİNİ

İSTEYEN DAVACI : ……

KISITLI ADAYI      : ………

DAVA KONUSU     : Vasi tayini istemine ilişkindir.

AÇIKLAMALAR

 

1- …………..68 yaşında olup ……… senedir demans hastasıdır. …….. hastalığının son safhasında olduğundan kendi başına yemek yemek, tuvalete gitmek gibi temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamadığı gibi hastalığı nefes almayı unutturacak kadar ileri boyuttadır.. ….. ait ………. Araştırma ve Uygulama Hastanesi Başhekimliği’nden alınan ………… dönemine ait ilaç kullanımı raporunu dilekçe ekinde Sayın Mahkemenize sunuyorum.

2- …

3- ……

4- Anılan bu nedenlerle; ……. vasi tayin edilmesi zorunluluk halini almış olup ……..hastalığı nedeniyle hareket ettirilmesinin riskli olduğu gözetilerek yukarıda belirtmiş olduğum ikametgahında sağlık tetkik ve kontrollerinin yapılmasını ve alınan rapor neticesinde kısıtlı adayı ……. vasi olarak atanmama karar verilmesini Sayın Mahkemenizden talep ediyorum.

SONUÇ VE TALEP : Yukarıda açıklanan ve Mahkemenizce re’sen görülecek nedenlerle; temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamayacak kadar yaşlı ve hasta olan ……… kısıtlanmasına ve vasisi olarak atanmama karar verilmesini saygılarımla talep ederim.

           Vasi Tayini İsteyen Davacı

İsim Soyisim İmza

Önemle belirtmemiz gerekir ki vasi tayini ve her dava süreci ve dilekçe hazırlanırken mutlaka dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bu hususlardan birinin eksik olması durumunda sonuç aleyhinize olabilecektir. Bu nedenle hukuken alanında uzman İstanbul miras avukatından yardım almanızı önermekteyiz. Bu nedenle İstanbul Barosu avukatlarına ulaşabilir veya Kadıköy avukatı MG Hukuk olarak büromuzla irtibata geçebilirsiniz.

Konuya İlişkin Emsal Yargıtay Kararı

Kadıköy avukatı olarak en üst seviye içtihat makamı Yargıtay’ın itirazın kaldırılması ve tahliye davasına dair emsal kararlarını aşağıda paylaşıyoruz. Davanızda hak kaybı yaşamamak ve etkin savunma için tecrübeli avukatlardan destek alınmasını tavsiye ederiz.

Vasi Tayini

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2014/5547 E., 2014/9597 K.

Kısıtlı adayı hakkında vesayet hukukuna ilişkin olarak açılan davada Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: – K A R A R – Dava, yaşlı ve aklen rahatsız olan annesine vasi tayini istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanunu’nun 411. maddesine göre ise “vesayet işlerinde yetki, küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerindeki vesayet dairesine aittir. “Aynı Yasanın 19. maddesinde de; “Bir kimsenin ikametgahı, yerleşmek niyetiyle oturduğu yerdir…” hükümlerine yer verilmiştir.

Dosya kapsamından, her ne kadar kısıtlının önceki tarihli adrese dayalı nüfus kaıt sistemindeki adresi ise de kısıtlı adayının sonraki tarihli adrese dayalı nüfus kayıt sistemindeki yerleşim yerinin olduğu, bu adresin aynı zamanda vasi adayı oğlunun adresi olduğu, her iki sağlık raporunun ilindeki hastaneden alındığı ve vasi dayının dava dilekçesindeki beyanına göre, kısıtlı adayının halen vasi dayı ile birlikte ilinde oturduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21. ve 22. maddeleri gereğince Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 12.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2015/1895 E., 2015/4481 K.           

Dava dilekçesinde, vesayetin kaldırılması, kaldırılmadığı takdirde vasinin değiştirilmesi istenilmiştir. Mahkemece kısıtlının vesayetin kaldırılması talebinin reddine, vasi değişiklik talebinin kabulüne karar verilmiş, vesayetin kaldırılması talebinin reddine dair hüküm kısıtlı tarafından temyiz edilmiştir.

Kısıtlı … dava dilekçesinde, akli dengesinin yerinde olmaması sebebiyle kısıtlandığını, ancak akli dengesinin yerinde olduğunu belirterek hakkındaki kısıtlama kararının kaldırılmasını, kaldırılmadığı takdirde vasinin değiştirilmesini istemiş, mahkemece vesayetin kaldırılması talebinin reddine, vasi değişikliği talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; … 14. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 28.10.2011 tarih 2010/2271 Esas, 2011/2366 Karar sayılı kararıyla Türk Medeni Kanunu’nun 405. maddesi uyarınca kısıtlanıp …’ın kendisine vasi olarak atandığı anlaşılmaktadır.

Türk Medeni Kanunu’nun 472. maddesi uyarınca kısıtlı üzerindeki vesayet, yetkili vesayet makamının kararıyla sona erer. Vesayeti gerektiren sebebin ortadan kalkması üzerine vesayet makamı vesayetin sona ermesine karar verir. Kısıtlı ve ilgililerden her biri, vesayetin kaldırılması isteminde bulunabilir. Aynı Yasa’nın 474. maddesinde ise akıl hastalığı veya akıl zayıflığı yüzünden kısıtlanmış olan kişi üzerindeki vesayetin kaldırılmasına ancak kısıtlama sebebinin ortadan kalkmış olduğunun resmî sağlık kurulu raporu ile belirlenmesi hâlinde karar verilebilir. Kısıtlılık kararının kaldırılmasını isteyen … hakkında resmi sağlık kurulu raporu alınmadan eksik incelemeyle vesayetin kaldırılması talebinin reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.     

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 26.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Kadıköy Avukat Mete Gençer Hukuk Bürosu olarak belirttiğimiz detaylarla ilgili araştırmaları yaparak vasi tayini ve miras hukukuna dair müvekkillerimize hizmet vermekteyiz. Bu süreçte gayrimenkul ve malvarlığına dair hususlar büyük önem taşır.

Kadıköy Vasi Tayini Dosyalarınız İçin Bize Ulaşabilirsiniz

Önemle belirtmemiz gerekir ki her savunma sürecine hazırlanırken mutlaka dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bu hususlardan birinin eksik olması durumunda sonuç aleyhinize olabilecektir. Bu nedenle hukuken alanında uzman İstanbul miras avukatından yardım almanızı önermekteyiz. Bu nedenle İstanbul Barosu avukatlarına ulaşabilir veya Kadıköy avukatı MG Hukuk olarak büromuzla irtibata geçebilirsiniz.

Vasi tayini ve vesayet konusuna dair gerek idari süreçlerde gerek dava süreçlerinde uygulamada sıklıkla rastlanan hak ve alacak kaybı yaşamamanız için sürecin başından itibaren mutlaka hukuki destek almanızı tavsiye ederiz. Kadıköy avukatı olarak miras ve gayrimenkul hukuku çalışmaları olan MG Hukuk bürosuna veya İstanbul Barosundan diğer meslektaşlarımıza başvurabilirsiniz. Vicdanen haklı ve doğru olmak bir davada sizi kurtarmayacaktır, önemli olan bu durumu yasal şartlarda ispatlamak, savunmak ve doğru yasal adımları atmaktır.

İstanbul Vesayet Dosyalarınız İçin Avukatlarımıza Ulaşın

Kadıköy’de avukatlık faaliyetlerini sürdüren MG Hukuk Bürosu İstanbul avukatı kadrosu miras hukuku konusunda meydana çıkan uyuşmazlıklarda İstanbul ve çevre illerde danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermektedir.

2013 yılında kuruluşundan bugüne çalışmalarına devam eden İstanbul Kadıköy avukatı Mete Gençer’e ait MG Hukuk Bürosu ve İstanbul Barosu avukatlarına ulaşarak konuya dair destek alabilirsiniz.

Saygılarımızla,
Kadıköy Avukat Mete GENÇER

NOT:
Bu internet sitesindeki her türlü bilgi İstanbul Barosuna kayıtlı MG Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.