- Hukuku ile ilgili sorularınız varsa İstanbul Avukat Kadıköy Soru SOR!
Yükleniyor
Makale İçeriği Neleri İçerir?
Kiraya verenin, kira bedellerinin ödenmemesi durumunda alacaklarını güvence altına almak amacıyla kiraya verenin hapis hakkını kullanabileceği düzenlenmiştir. Kira hukukuna dair pek çok uyuşmazlığın olduğu günümüzde taşınmaz kiralarından doğan uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin hukuki mekanizmalar, kira sözleşmelerinin taraflarına adil bir denge sağlamak adına büyük bir öneme sahiptir. Mevzuatta Türk Borçlar Kanunu ve Türk Medeni Kanunu’nda özel olarak düzenlenmiş bir hukuki işlemdir. Bu mekanizma, kiraya verenin kira alacaklarını teminat altına almasını ve bu alacakları daha güvenli yollarla tahsil etmesini sağlar.
Bu makalede, kira sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda kiraya verenin hapis hakkının ne anlama geldiğini, nasıl uygulandığını ve hangi koşullarda devreye girdiğini inceleyeceğiz. Bu makalede Türk Borçlar Kanunu’nun ve Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddeleri çerçevesinde, kiraya verenin hapis hakkının tesis edilme süreci, kapsamı, sınırlamaları ve güncel mevzuat değişiklikleri ele alınarak, bu hukuki aracın pratikteki işleyişi Yargıtay kararları ile detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Kadıköy avukatlık ofisi MG Hukuk olarak biz de müvekkillerimize kiraya verenin hapis hakkı üzerine hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.
Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. “Kira sözleşmesi,” bir mal veya gayrimenkulün (örneğin, ev, işyeri, arsa) sahibi ile kiracı arasında yapılan resmi bir sözleşmeyi ifade eder. Bu sözleşme, kiracının belirli bir süre boyunca belirli bir mülkü kullanma hakkını ve sahibinin buna karşılık belirli bir kira bedeli alma hakkını düzenler.
Kira sözleşmesi, taraflar arasındaki hak ve yükümlülükleri düzenleyen bir hukuki belge olduğu için, sözleşmeye uymama durumunda yasal yaptırımlar söz konusu olabilir. Bu nedenle, kira hukukunda tarafların sözleşmeyi dikkatlice incelemesi ve anlaması önemli olup bir avukatın desteğinin alınması elzemdir.
Detaylı bilgi için buradaki linkten kira sözleşmesi adlı makalemizi okuyabilir ve hukuki destek için MG Hukuk olarak bize ulaşabilirsiniz.
Kiraya Verenin Hapis Hakkı Nedir?
Kira sözleşmeleri çerçevesinde, kiraya verenin hapis hakkı, kiracının kira bedelini ödememesi durumunda kiraya verenin bu alacağını teminat altına alabilmesini sağlayan bir hak olarak tanımlanır. Mevzuatımızda Türk Borçlar Kanunu’nun 336. maddesi, taşınmaz kiralarında kiraya verene işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olmak üzere, kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerinde hapis hakkına sahip olduğunu belirtir. Temerrüt nedeniyle tahliye davasından farklı bir süreçtir.
Bu hapis hakkı, kiracının ödemeleri aksatması veya ödememe durumunda kiralayanın alacağını güvence altına almasını sağlar. Kiraya veren, bu hakkını kullanarak kiracının mülkiyetindeki ve kiralananda bulunan belirli eşyaları rehin alabilir. Kiracının bu eşyalar üzerindeki tasarrufunu sınırlar ve kira borcunun güvence altına alınmasını sağlar.
Kiraya Verenin Hapis hakkının tesis edilmesi için kiralayanın icra müdürlüğüne başvurması gerekmektedir. İcra müdürlüğü, kiracının taşınabilir mallarını belirler ve bu mallar üzerinde rehin hakkı tesis eder. Ardından, kiralayan, belirli bir süre içinde bu rehinin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi başlatmak zorundadır. Bu takip süreci, kiralayanın kira alacağını tahsil etme amacını güder. Kiraya Verenin Hapis hakkı, kiracının kira borcunu ödemesi veya yeterli teminat sağlaması durumunda kaldırılır.
Ayrıca, bu süreçte belirli koruma hükümleri de bulunmaktadır; örneğin, rehin alınan eşyanın gizlice veya zorla alınması durumunda, belirli bir süre içinde kolluk kuvvetleri yardımıyla geri getirilmesi gerekebilir. Kadıköy avukatlık bürosu MG Hukuk olarak müvekkillerimize kiraya verenin hapis hakkı üzerine hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.
Türk Borçlar Kanunu (TBK), kiraya verenin hapis hakkını düzenleyen hükümleri içermektedir. Kiraya verenin hapis hakkına ilişkin temel düzenleme, TBK’nın “Taşınmaz Kiralarında Kiraya Verenin Hapis Hakkı” başlıklı 336. maddesinde yer almaktadır. Bu madde şu şekildedir:
TBK Madde 336: “Taşınmaz kiralarında kiraya veren, işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olmak üzere, kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerinde hapis hakkına sahiptir.
Kiraya verenin hapis hakkı, alt kiracının asıl kiracıya olan kira borcunu aşmamak üzere, alt kiracının kiralanana getirdiği aynı nitelikteki taşınırları da kapsar.
Hapis hakkı, kiracının haczedilemeyen malları üzerinde kullanılamaz”
Bu maddeye göre, taşınmaz kiralarında kiraya veren, kira sözleşmesinden doğan alacağını teminat altına almak amacıyla işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olarak, kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerinde hapis hakkına sahiptir.
Ayrıca, TBK’nın “Taşınmaz Kiralarında Hapis Hakkının Kullanılması” başlıklı 338. maddesi, kiracının taşınır malını taşımak istemesi durumunda kiraya verenin alacağını güvence altına alması için hapis hakkını kullanma sürecini düzenlemektedir:
TBK Madde 338: “Kiracı, taşınmak veya kiralananda bulunan taşınırları başka bir yere taşımak istediği takdirde, kiraya veren, alacağını güvence altına almasını sağlayacak miktardaki taşınırı, sulh hâkiminin veya icra müdürünün kararıyla alıkoyabilir.
Alıkoyma kararının konusu olan eşya, gizlice veya zorla götürülürse, götürülmelerinden başlayarak on gün içinde kolluk gücünün yardımıyla kiralanana geri getirilir.”
Bu hükümler, kiraya verenin, kira alacağını güvence altına almak ve takip etmek amacıyla kiracının mülkiyetindeki taşınırlar üzerinde hapis hakkı kullanabilmesine olanak tanımaktadır. Kiraya Verenin Hapis hakkı, özellikle kira alacağının tahsili konusunda kiraya verene ek bir güvence sağlamak amacını taşımaktadır. Daha ayrıntılı bilgi için İstanbul barosu avukatlarına veya MG Hukuk olarak bizlere ulaşabilirsiniz.
Kiraya verenin hapis hakkını kullanmak için belirli şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Türk Borçlar Kanunu’nun 336. maddesi, kiraya verenin hapis hakkını belirli durumlar altında kullanabileceğini düzenler. İlgili maddeye göre, kiraya verenin hapis hakkı şu durumlarda kullanabilir:
Hapis hakkının kullanılabilmesi için bu iki temel şartın bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir. Kiraya veren, yıllık kira bedeli kadar alacağını güvence altına almak amacıyla, kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerinde hapis hakkını kullanabilir.
Ayrıca, TBK’nın 338. maddesi, kiracının taşınır malını taşımak istemesi durumunda kiraya verenin alacağını güvence altına alması için hapis hakkını kullanma sürecini düzenler. Kiracının taşınır malını taşımak istemesi durumunda, kiraya veren alacağını güvence altına almak amacıyla hapis hakkını kullanabilir. Bu durumlarda hak kaybı yaşamamak adına sürecin en başından itibaren bir avukatın desteğini almak elzem olacaktır. MG Hukuk olarak müvekkillerimize kiraya verenin hapis hakkı üzerine hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.
Kiraya verenin hapis hakkının kapsamı, yine Türk Borçlar Kanunu’nun 336. maddesi çerçevesinde belirlenmiştir. Bu maddeye göre, kiraya verenin hapis hakkının kapsamı şu şekildedir:
Bu kapsam, kiraya verenin kira alacağını teminat altına almak ve kiralanandan kaynaklanan alacaklarını tahsil etmek amacıyla belirlenmiştir. Kiraya veren, bu hapis hakkını kullanarak kiracının mülkiyetindeki ve kiralananda bulunan belirli taşınırları rehin alabilir. Ancak, bu taşınır malın sadece kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan öğelerle sınırlı olduğunu belirtmek önemlidir.
Kadıköy hukuk bürosu olarak belirtmek isteriz ki kiracı ya da üçüncü kişiye ait eşya için bu hak kullanılabilir ancak sonuç odaklı olmak adına, icra müdürlüğü memuruna kiralanandaki eşyaların defterini tutturmak gerekmektedir.
Bu kapsamda, hapis hakkının kullanılabilmesi için belirli şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Kiracının ödemeleri aksatması veya ödeme yapmaması durumunda, kiraya veren yıllık ve altı aylık kira bedelini güvence altına almak üzere hapis hakkını kullanabilir.
Kiraya verenin hapis hakkının süresi, Türk Borçlar Kanunu’nda belirli bir zaman dilimiyle sınırlı değildir. Ancak, bu hakkın kullanımı, kiraya verenin kira alacağının güvence altına alınması amacını taşır ve genellikle belirli koşullara bağlıdır. Borçlu kiracının borcunu ödemesi ile eşyalar iade edilir. İlgili madde, kiraya verenin hapis hakkını ne zaman kullanabileceğini belirler:
TBK Madde 336: “Taşınmaz kiralarında kiraya veren, işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olmak üzere, kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerinde hapis hakkına sahiptir.”
Bu maddeye göre, kiraya veren, kira sözleşmesinden doğan alacağını teminat altına almak için işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olmak üzere hapis hakkını kullanabilir. Dolayısıyla, kiraya verenin hapis hakkı süresi, kiracının bir yıl süresince ödenmemiş kira bedelini içerir.
Ancak, bu hakkın kullanılabilmesi için kira alacağının bu süre zarfında ödenmemiş olması gerekir. Kira bedeli tam olarak ödendiğinde veya başka bir güvence sağlandığında, hapis hakkı kaldırılır.
Bu nedenle, kiraya verenin hapis hakkının süresi, kiracının ödeme durumuna ve kira sözleşmesine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kiraya veren, genellikle kira alacağının güvence altına alınması amacıyla bu hakkını kullanacak ve kira borcu tahsil edildikten sonra hapis hakkı kaldırılacaktır. Bu tarz durumlarda hak kaybına uğramamak adına bir avukatın desteği önemli olacaktır. Kadıköy avukat MG Hukuk olarak müvekkillerimize kiraya verenin hapis hakkı üzerine hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.
Kiraya verenin hapis hakkı, belirli şartlar gerçekleştiğinde veya belirli durumlar ortaya çıktığında sona erer. Türk Borçlar Kanunu’nun ilgili maddeleri, kiraya verenin hapis hakkının sona erme durumlarını düzenler. İşte kiraya verenin hapis hakkının sona ermesine neden olan bazı durumlar:
Kiraya verenin hapis hakkı, kira alacağının ödenmesi, kira sözleşmesinin sona ermesi, kiralananın tahliyesi, kiraya verenin hakkından feragat etmesi veya hapis hakkının kullanılması yoluyla sona erebilir. Hapis hakkının kullanılması için, kiraya verenin kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlara el koyması ve bunları rehin olarak alıkoyarak, kira alacağının ödenmesini veya paraya çevrilmesini talep etmesi gerekir.
Kiraya veren, hapis hakkını kullanmak için, İcra ve İflas Kanunu’nun 270. maddesine göre, kiracıya bir ihtarname göndererek, kira alacağını ödemesini veya taşınırları teslim etmesini isteyebilir. Kiracı, ihtarnameye rağmen kira alacağını ödemez veya taşınırları teslim etmezse, kiraya veren, icra müdürlüğüne başvurarak, taşınırların haczedilmesini ve paraya çevrilmesini isteyebilir. Bu noktada alacaklı kiraya veren, kendisine verilen (ve 15 günden fazla olmayan) süre içerisinde, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatmak zorundadır. Bu takibin başlatılmaması halinde hapis hakkı ortadan kalkacaktır.
Kadıköy avukatı olarak en üst seviye içtihat makamı Yargıtay’ın ve diğer mahkemelerin kiraya verenin hapis hakkına dair emsal kararlarını aşağıda paylaşıyoruz. Kiraya verenin hapis hakkı sürecinde hak kaybı yaşamamak ve oluşabilecek uyuşmazlıklarda etkin savunma için tecrübeli avukatlardan destek alınmasını tavsiye ederiz.
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi E. 2004/9522 K. 2005/3781 T. 7.4.2005
“İcra Mahkemesi’nce yapılan yargılamaya ve toplanan delillere göre; davacının icra takibinden sonra 14.05.2002 tarihinde hapis hakkının tesisi için talepte bulunduğu, ne var ki icra müdürlüğüne başvurarak bu malların defterini tutturmadığı ve rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip başlatmadığı, hapis hakkı kullanılmadan başlatılan kira alacağına ilişkin takiplerin öncelikli olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm davacı şirket vekili tarafından temyiz edilmiştir. Borçlar Kanunu’nun 267 nci maddesine göre kiralayan, geçmiş bir yıllık ve işleyecek altı aylık kira alacağının teminatını teşkil etmek üzere; kiralanan taşınmazın tefrişatı, tezyinatı ve kiralanandan yararlanmayı kolaylaştırmak üzere hasredilmiş..
Kiraya Verenin Hapis Hakkı
..taşınır malları üzerinde hapis hakkını haizdir. Kiralayanın bu hakkı yukarıda açıklanan dönem içinde doğmuş ve doğacak kira alacaklarını teminat altına almak üzere her zaman kullanılabilir. Aynı yasanın 269 ncu maddesindeki şartların olayda bulunmadığı da dikkate alındığında davacı yanın bedeli paylaşıma konu olan mallar üzerindeki hapis hakkının korunması ve sıra cetvelinde öncelikle yer alması gerekir. Mahkemece malların defterinin tutulmadığı gibi yasada yer almayan bir şartın bulunmadığından bahisle davanın reddinde isabet olmadığı gibi, rehin ve hapis haklarında alacak, söz konusu teminat kapsamında rüçhanlı olup, hiç takibe girişilmese dahi öncelikle ödenmelidir. Açıklanan nedenlerle yerel mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.”
Yargıtay 23. Hukuk Dairesi E. 2014/4772 K. 2015/3997 T. 28.5.2015
“Kiraya verenin hapis hakkını düzenleyen TBK’nın 336. (BK’nın 267.) maddesinde ise, “taşınmaz kiralarında kiraya veren, işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olmak üzere, kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerinde hapis hakkına sahiptir.” hükmüne yer verilmiştir. Kiralayanın hapis hakkı, kiralanan yerde bulanan kiracıya ait taşınır eşyayı kira alacağına karşı alıkoymak ve kira borcunu ödemediği takdirde onu paraya çevirerek alacağını öncelikle tahsil etme yetkisi veren bir tür kanuni rehin hakkıdır..
..Taşınır malların kiralanan yere gelmesiyle işleyecek altı aylık kira nedeniyle hapis hakkı doğar. Hapis hakkı taşınır malların kiralanan yere gelmesiyle birlikte doğduğundan daha sonra hapse konu malların üçüncü bir şahıs tarafından haczedilmesi ve mahcuzların paraya çevrilmesi halinde kiralayanın geçmiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira alacağının satış bedelinden öncelikle ödenmesi gerekir.”
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi (BAM) 49. Hukuk Dairesi, E. 2020/3793 K. 2020/197 T. 13.10.2020
“6098 sayılı TBK’nun 336. maddesinin, “Taşınmaz kiralarında kiraya veren, işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin güvencesi olmak üzere, kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine veya kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerinde hapis hakkına sahiptir” düzenlemesini içerdiği, aynı Kanunun 338. maddesinde ise; “Kiracı, taşınmak veya kiralananda bulunan taşınırları başka bir yere taşımak istediği takdirde, kiraya veren, alacağını güvence altına almasını sağlayacak miktardaki taşınırı, sulh hâkiminin veya icra müdürünün kararıyla alıkoyabilir”
..denildiği, kiraya verenin hapis hakkının kanuni bir rehin hakkı olduğu ve kira alacağının teminatı olarak, kiralanana getirilen, haczi kabil taşınır eşya üzerinde kullanılabileceği, özellikle TBK m. 338’in kiraya verene, kira alacağını güvence altına alabilmek için, kiralananda bulunan taşınırlar üzerinde sulh hâkimi tarafından değişik iş olarak veya icra müdürünün vereceği kararla alıkonabilmesi hususunda bir seçim hakkı tanıdığı, davacının Sulh Hukuk Mahkemesine başvurarak da hapis hakkı bulunduğuna karar verilmesini isteme hakkının bulunduğu anlaşılmıştır.”
Kira hukuku ile ilgili uygulamada sıklıkla rastlanan hatalardan dolayı kayıplar yaşamamanız için sürecin başından itibaren mutlaka hukuki destek almanızı tavsiye ederiz. Kadıköy avukatı MG Hukuk bürosu kira hukuku kadrosuna başvurabilirsiniz. Vicdanen haklı ve doğru olmak bir davada sizi kurtarmayacaktır, önemli olan bu durumu yasal şartlarda ispatlamak, savunmak ve doğru yasal adımları atmaktır. MG Hukuk olarak müvekkillerimize kiraya verenin hapis hakkı üzerine hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermekteyiz.
Kadıköy’de kira avukatlık, marka ve patent vekilliği faaliyeti yapan ve İstanbul’da yer alan MG Hukuk Bürosu İstanbul marka avukatı ve kira avukatı, kiraya verenin hapis hakkı, kira davaları ve ilgili davalar için danışmanlık ve avukatlık hizmeti vermektedir.
2013 yılında kuruluşundan bugüne çalışmalarına devam eden MG Hukuk Bürosu’na ve İstanbul 10 yıllık kiraya verenin hapis hakkına dair süreçlerde kira avukatı kadromuz için bizlere ulaşabilirsiniz.
İstanbul Kiraya Verenin Hapis Hakkı Avukatlık Hizmeti Almak İçin Ne Yapılmalıdır?
Önemle belirtmemiz gerekir ki her dava dilekçesi, sözleşme ve hukuki sürece hazırlanırken mutlaka dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bu hususlardan birinin eksik olması durumunda sonuç aleyhinize olabilecektir. Bu nedenle hukuken alanında uzman İstanbul kira hukuku avukatından yardım almanızı önermekteyiz. Kadıköy marka ve patent vekili ve uzman kira hukuku kadrosuna sahip MG Hukuk Bürosu olarak sizlere yardımcı olmak isteriz. Ayrıca İstanbul Barosu avukatlarına ulaşabilir veya Kadıköy marka ve patent vekillik ve kira hukuku davaları vekillik hizmeti için büromuzla irtibata geçebilirsiniz.
Yukarıda makalede belirtilen “kiraya verenin hapis hakkı, kiraya verenin hapis hakkının sona ermesi, kiraya verenin hapis hakkının kapsamı, kiralayanın hapis hakkı” ve kiraya verenin hapis hakkı ve diğer kira hukuku konularıyla ilgili daha detaylı bilgi alabilmek için, hukuk büromuzun kira avukatı ile iletişime geçerek danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.
Ayrıca diğer Kira Hukuku Hizmetlerimiz aşağıdaki gibidir:
Saygılarımızla,
Kadıköy Avukat Mete GENÇER
NOT:
Bu internet sitesindeki her türlü bilgi İstanbul Barosuna kayıtlı MG Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.
Hukuk Bülteni alanında avukat uzmanlığının kazanılması için avukatın Hukuk Bülteni alandaki davaları takip etmesi, Hukuk Bülteni seminerlerine katılarak, hukuksal olarak yargı içtihatları ve güncel Hukuk Bülteni ile ilgili yargıtay kararlarını takip etmesi gereklidir. Hukuk Bülteni alanındaki suç sayısı oldukça fazla olduğu için; Hukuk Bülteni Avukatı uzmanlık gerektiren bir alandır.
Kadıköy Hukuk Bülteni konusunda, Kadıköy Hukuk Bülteni Avukatları tarafından hazırladığmız tüm makalelere Hukuk Bülteni makalelerini aşağıda bulabilirsiniz.
Okumuş olduğunuz bu makale yazısı genel hatlarıyla ele alnır tarzda Hukuk Bülteni kategorisinde Kadıköy Hukuk Bülteni avukatı tarafından yazılmıştır. Makale içeriği ile ilgili size özel detaylı bilgi için büromuzla ya da avukat bir meslektaşımız ile görüşmenizi tavsiye ederiz. Bizlerle iletişime geçmek isterseniz; İletişim için tıklayınız.
Kadıköy Hukuk Bülteni avukatı tarafından bilgilendirilmek ya da konu ile alakalı sorularınız varsa AVUKAT SOR sayfamızdan bizelere sorunuzu iletebilirsiniz. Hukuk Bülteni de dahil tüm tüm makalere buradan ulaşabilirsiniz. Bu Makale Kadıköy Hukuk Bülteni Avukatı Mete GENÇER tarafından onaylandı!
